Osmanlı Devleti Kültür ve Medeniyeti
1 Ağustos 2017Devlet Yönetimi
Merkezi Teşkilat
a.Hükümdar
- Sembolleri: Hutbe, sikke (Para), Davul (Nevbet), Sancak, Hilat (Giysi), Çetr (Saltanat Şemsiyesi), Tuğ, Tuğra, Kılıç Alayı, Otağ, Taht, Cülus Töreni, Cuma Selamlığı, Ferman, Unvan Alma, Saltanat Kayığı, Yüzük, Biat, Saray.
- Unvanları: Bey, Gazi, Han, Hakan, Hünkar, Padişah, Sultan, Halife, Hüdevandigar, Sultanü’l Azam, Emirü’l Müminin, Sultanüs Selatin.
NOT: Orhan Bey’in kullanmış olduğu unvan Sultanü’l Guzat’tır. (Gazilerin Sultanı)
b.Hükümdarın Görevleri
- Ferman: Herhangi bir konuda emir verir.
- Hatt-ı Hümayun: Herhangi bir konuda beyan verir.
- Yasakname: Herhangi bir şeyi yasaklama.
- Müsadere: Herhangi bir devlet memurunun malına el koyma.
- Kulluk hakkı: Devşirme çocuğunu öldürme.
- Berat: Devlet memurunu atama.
- Adaletname: Herhangi bir yerdeki haksızlığı giderir.
- Kanunname: Kanun çıkarma.
c.Veraset Değişiklikleri
- Osman Bey: Ülke hanedanın ortak malıdır.
- I. Murat: Ülke hükümdarın ve oğullarının malıdır.
- Fatih Sultan Mehmet: Ülke padişahın malıdır.
- I. Ahmet: Ekber ve Erşed sistemini getirdi.
d.Şehzade Eğitimi
- 7 yaşında eğitime başlarlar.
- 12 yaşında sancağa gönderilir.
- Çelebi, Sultan unvanını alırlar.
- Önemli sancaklar şunlardır:
- Manisa
- Kütahya
- Amasya
- Bolu
- Çorum
- Çankırı
- Kefe (Kırım)
- Trabzon
- Antalya
- Sancak Sistemi’ni ilk kez başlatan, Orhan Gazi
- Sancak sistemi ile ilk kez tahta çıkan, I.Murat
- Sancak Sistemi’ni ilk kez yasallaştıran, II.Mehmet
- Sancakta son kez yetişerek tahta çıkan, III.Mehmet
- Sancağa çıkmadan ilk kez padişah olan, I.Ahmet
e.Başkentler
- Söğüt
- Karacahisar
- Bilecik
- Bursa
- İznik
- Edirne
- İstanbul
f.Saraylar
- Osmanlı Devleti’nin ilk sarayı Orhan Bey zamanında yapılan “Bey Sarayı”dır. (Bursa)
- En uzun süre yönetim merkezi olan Fatih zamanı “Topkapı Sarayı”dır.
- İlk ısıtmalı ve yarıya kadar batı tarzı olan Ağrı Beyazıt “İshak Paşa Sarayı”dır.
- Tamamı batı tarzı olan ilk saray “Dolmabahçe Sarayı”dır. (Tanzimat Döneminde açıldı)
- “Yıldız Sarayı” yapımına III. Selim zamanında başlayan ve II. Abdülhamit döneminde yönetim merkezi olarak kullanıldı.
- Bu saraylar hariç Galata, Beylerbeyi ve Çırağan sarayları bulunur.
g.Divan-ı Hümayun ve Divan Üyeleri
- Bu divanı kuran Orhan Bey’dir. Kaldıran ise II. Mahmut’tur.
- Fatih’e kadar padişahlar, Fatih’ten sonra sadrazamlar başkanlık etmiştir.
- Alınan kararlara “Hüküm” kaydedildiği deftere ise “Mühimme” denir.
- Kararları Tahvil, Beylikçi, Rüsv ve Amedi kalemleri kaybeder.
- Son söz padişahındır. (Danışma organı)
- Alınan kararları Şeyhülislam dini açıdan kontrol eder.
- Müslim-gayrimüslim haksızlığa uğradığını düşünen herkes davasının tekrar görülmesi (temyiz) için Divan’a başvurabilir.
- Divan-ı Hümayun ilk Türk-İslam da “Divan-ı Mezalim”dir.