Türk araştırmacı, romancı ve yazar.
Hayatı
Abdülhak Şinasi Hisar, İstanbul’da 14 Mart 1887 yılında dünyaya geldi. Babası Mahmud Celaleddin Bey’dir. Babası Abdülhak Hamit ve Şinasi’nin hayranı olması hasebiyle oğluna bu isimlerin sentezlenmiş hali olan Abdülhak Şinasi adını vermiş ve oğlunun onlar gibi yetişmesini istemiştir.
Abdülhak Şinasi, çocukluğunda iyi sayılabilecek bir eğitim görmüştür. Küçük yaşında Fransız mürebbiyeden ve Tevfik Fikret’ten aldığı özel derslerle dil hususunda yetkinliğini geliştirdi.
Bir müddet Rumelihisarı İptidai Mektebinde eğitim görmüştür. Ortaöğrenimini yarım bırakarak 1905 yılında ailesinden izinsiz Paris’e kaçmıştır. İlk dönemlerde derbeder ve tasasız günler geçiren Abdülhak Şinasi, ilerleyen süreçte Jön Türk hareketine ve derneklere katılarak aktif bir yaşam sürmüştür. Sanata olan ilgisi arttıkça Fransa’daki edebiyat dünyası dikkatini celbetmiştir. Bu nedenle Fransız şairlerle iletişim kurmak için mektuplar yazmıştır.
İstanbul’a dönen Abdülhak Şinasi 1919 yılında İttihat ve Terakki karşıtı karşı olanlarla beraber Anadolu’daki milli hareketi desteklemiş, Milli Ahrar Partisini kurmuş fakat bir müddet sonra partiyi feshetmiştir.
Birleşmiş Milletler Türk Derneğinin kurucularındandır. 1948 itibariyle istifa ederek İstanbul’a dönmüştür. Hayatı boyunca birçok kurum ve kuruluşta katiplik, tercümanlık yapmış olan Abdülhak Şinasi 1960-1963 yılları arasında ise başmütercim olarak Merkez Bankasında görev ifa etmiştir.
Hiç evlenmeyen yazar, 3 Mayıs 1963’te ani beyin kanamasından dolayı vefat etmiştir. Mezarı Merkezefendi’de bulunmaktadır.
Edebi Kişiliği
Abdülhak Şinasi döneminin aydınlarıyla görüşmüş, onlardan müstefid olmaya çalışmıştır. Sanat hayatında çok az şiiri bulunan Abdülhak Şinasi daha çok nesir alanında yazmıştır. Recaizade Ekrem Bey, Şair Nigar Hanım, Namık Kemal, Abdülhak Hamit bunlara örnektir. Hamdullah Subhi, Ahmet Haşim, Müfit Ratip, İzzet Melih, Emin Bülend, Tahsin Nahit ve Refik Halit Karay ise onun sınıf arkadaşlarındandır.
İlk yazısı 1921 yılının Nisan ayında İleri gazetesinde yayınlanmıştır. 1936-1941 arasında daha çok romanlara ağırlık vermiştir. Ekseriyetle nesir türünde yazmıştır.
Eserlerinde milliyetçilik, geçmişe özlem ve çocukluk anıları gibi konuları ele almıştır. Bu özellikleri neticesinde kendisi hatıra yazarı olarak nitelenebilir. Hatıralarında da çocukluk yıllarını yansıtmıştır.
Eserleri
Roman
- Fahim Bey ve Biz (1941)
- Çamlıca’daki Eniştemiz (1944)
- Ali Nizami Bey’in Alafrangalığı ve Şeyhliği (1952)
Anı
- Boğaziçi Mehtapları (1942)
- Boğaziçi Yalıları (1954)
- Geçmiş Zaman Köşkleri (1956)
Derleme – Antoloji
- Aşk İmiş Her Ne Var Alemde (mısra ve beyit antolojisi, 1955; yeni bas. 1995)
- Geçmiş Zaman Fıkraları (1958)
Monografi
- İstanbul ve Pierre Loti (1958)
- Yahya Kemal’e Veda (1959)
- Ahmed Haşim, Şiiri ve Hayatı (1963)
Deneme – İnceleme
- İstanbul (Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Hamdi Tanpınar ile)
- Geçmiş Zaman Edipleri (yay. haz. Tahsin Yıldırım, Doğan Hızlan’ın önsözüyle, 2005)
- Kelime Kavgası: Edebiyata ve Romana Dair (haz. Tahsin Yıldırım, 2005)
Kaynakça
IŞIK, İhsan. Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi. C. 4, s. 212-214). Ankara: Elvan Yayınları, 2013.
